Stimulerende Omgevingen
De Zwarte Hond
Alliander Westpoort
De Zwarte Hond ontwierp een nieuw regiokantoor voor Alliander, waar hoogbouw, demontabel bouwen en zichtbare installaties gecombineerd zijn in een robuust ontwerp met innovatieve houtbouwoplossingen. Het ontwerp gaat uit van het zoveel mogelijk hergebruiken van materiaal, zodat het klaar is voor circulair gebruik en nooit gesloopt hoeft te worden.
Toelichting categorie
Alliander Westpoort dient als voorbeeld door het bovengemiddelde oog voor mens, gebruiker en klimaat. Als resultaat is het een koploper en voorbeeld van biobased en natuur inclusief bouwen, waarbij het de gebruiker voorop staat. In het ontwerp van kantoorgebouw is zowel aan de binnen- als buitenkant zo veel en zo slim mogelijk gebruik gemaakt van hout. De keuze voor hout is gemotiveerd door meerdere factoren, waaronder het feit dat het volledig hernieuwbaar is, het CO2 vasthoudt en ook licht van gewicht is. Hierdoor creëert de houten constructie waarin het kantoorgebouw en opleidingsfaciliteiten gehuisd zijn een fijne, flexibele en gezonde werkomgeving. De architectuur van de gebouwen streeft na om een gemeenschappelijke en inspirerende identiteit te maken voor alle gebouwen en onderdelen van Alliander. Samen vormen ze een ensemble waarbij elk onderdeel belangrijk is. Of het nou het kantoorgebouw, de werkplaats of het milieuplein is, alles heeft een relatie met elkaar door een sterk ritme en gemeenschappelijk materiaalgebruik. Een belangrijk aandachtspunt was om de kantoormedewerkers te verbinden met collega’s uit de werkplaatsen en vice versa. De centrale houten trappen in het grote atrium van het kantoorgebouw creëren een omgeving die ontmoetingen en interactie stimuleert. Een unieke ‘zwerftrap’ verbindt elke verdieping op een andere plek en biedt een spannende route door het kantoor. Dankzij de inclusie van diverse programmaonderdelen krijgen de blauwe- en witteboorden arbeiders die in de gebouwen gehuisd worden ook de kans om elkaar tegen te komen. Om het gevoel van trots en saamhorigheid verder te vergroten, weerspiegelen grote afbeeldingen in het interieur de energietransitie. Kortom, de gebouwen zijn functioneel, inspirerend én gezond. De ruimte op en rondom de gebouwen is uitnodigend voor mens en dier, met rijke beplanting en nestkasten. Regenwater wordt op het terrein geborgen en gebruikt voor de bewatering van planten op eigen terrein. Met deze inrichting leveren we ook een bijdrage aan een klimaatadaptieve en natuur inclusieve omgeving, en vervullen we een voorbeeldfunctie voor het ontwikkelen van duurzame kantoorgebouwen.
Toelichting ontwerp
In Amsterdam Wespoort is het nieuwe duurzame regiokantoor van netwerkbedrijf Alliander in gebruik genomen. Het bestaat uit een kantoorgebouw, werkplaatsen, magazijnen, testruimtes, opleidingen- en parkeergebouw (totaal 21.000 m² verhuurbare ruimte), voor 700 medewerkers. De landschapsarchitecten van De Urbanisten zijn bij het project betrokken voor de biodiversteit in de begroeiing en aanplant. Het landschapsplan is biodivers en uitnodigend voor mens en dier. Rijke beplanting rondom en op de gebouwen (30% van de gevel is vergroend) vormt een habitat voor insecten, vogels, amfibieën en kleine zoogdieren. Zo zijn er ook nestplaatsen voor zwaluwen en vleermuizen in de gevel verwerkt. Regenwater wordt op het terrein geborgen en gebruikt voor de bewatering van planten. Een ritmische afwisseling van gebouwen en tussenruimtes zijn als een barcode op de kavel gepositioneerd, met als hoogteaccent het kantoorgebouw op de kop, zichtbaar vanaf de A5. Opvallend is de gelijke aandacht voor alle onderdelen van het programma. Werkgebouwen en opslagruimten zijn met dezelfde zorg ontworpen als het kantoorgebouw en aaneengesmeed tot een robuust geheel. Ze roept herinneringen op aan de hoogtijdagen van de industriële architectuur. Het gebouw is ook een voorbeeld qua duurzaamheid. Het is aardgasvrij én energieneutraal dankzij 3.435 m2 zonnepanelen en warmte-koude opslag (WKO). In de houtconstructie van het kantoor- en opleidingengebouw is 1195 ton CO₂ opgeslagen. Door niet te bouwen met beton en staal is 1434 ton CO₂ uitstoot voorkomen. Opgeteld staat dit gelijk aan het energieverbruik van 5600 huishoudens in een jaar of 33 miljoen km van een gemiddelde auto. Daarnaast is er veel aandacht besteed aan kostenbesparing en het hergebruik van materialen, wat bijdraagt aan een circulaire economie. Door de constructie en de installaties los te koppelen van elkaar ontstaat een heel flexibel en aanpasbaar gebouw. De installaties zijn in het zicht direct toegankelijk, en kunnen dus na hun levensduur makkelijk worden vervangen. Mocht Alliander het gebouw anders willen gebruiken is het installatie grid goed aanpasbaar. In het houten casco van 5,4 x 5,4 meter kunnen zelfs op de lange termijn woningen worden gemaakt. Deze flexibiliteit maakt dat het gebouw een veel grotere waarde heeft voor de verre toekomst.