Duurzame sociale woningbouw, Den Bosch

In de Gestelse buurt in Den Bosch realiseert corporatie Brabant Wonen een ambitieus sloop-nieuwbouwproject waarbij zes na-oorlogse flats worden vervangen door moderne van beton, staal en glas. De eerste twee flats zijn nu gerealiseerd. Het project moet een impuls geven aan deze achterstandswijk met deze sociale huurwoningen, de meeste voorzien van balkon. Opdrachtgever, architect, installatie-adviseur en constructeur zijn geselecteerd om samen aan het plan te ontwerpen, en betrokken ook de buurtbewoners. Op de begane grond is een gemeenschappelijke ruimte waar activiteiten voor de buurt worden georganiseerd. Een deel van de oude bewoners keerde terug. De flats zijn opgebouwd uit 100% prefab-elementen, die in 6 weken in elkaar werden gezet, zodanig dat ze ook weer gedemonteerd kunnen worden, en de materialen aldus hergebruikt. Op het dak is een overkapping gemaakt van zonnepanelen, met daaronder een gemeenschappelijke daktuin, die ook wordt gebruikt opvang van regenwater. Door de integratie van innovatieve installatietechniek (WKO, warmtepomp, zoutbatterijen) betalen de bewoners maandelijkse slechts 15 euro aan energie. De jury vindt het project technisch slim in elkaar zitten, en waardeert hoe het voortbouwt op de oorspronkelijke ‘licht, lucht en ruimte’ gedachte achter deze na-oorlogse wijk. De flat straalt lichtheid en optimisme uit, al vinden sommige juryleden de architectuur ‘te rationeel en clean’. Al met al is dit ‘een prachtig en sociaal project, dat echt een oplossing biedt voor de huidige energievraag’ en bovendien herhaalbaar is.

De nieuwbouw van deze woongebouwen is een mooie kans om samen met inwoners en lokale partners de Gestelse buurt een flinke boost te geven. Deze aanpak is beschreven in de buurtvisie 'De Gestelse buurt werkt'. Deze buurtvisie is gericht op het bieden van perspectief voor de bewoners van de Gestelse buurt, met aandacht voor veiligheid en openbare orde. Vanuit de kracht van de inwoners en professionals van de Gestelse buurt wordt gewerkt aan een schone, veilige buurt waar bewoners prettig samenwonen. Studio M10 en KAW hebben de afgelopen jaren gezamenlijk aan deze integrale buurtverbetering gewerkt. Een integrale duurzame woning is een woning die de potentie heeft om lang mee te gaan. Daarbij is onder andere comfort, onderhoud, gezondheid, betaalbaarheid, energieverbruik, eindwaarde, architectuur en ruimtelijke inrichting belangrijk. Deze onderdelen komen allemaal terug in het ontwerp van de woongebouwen en maakt dat dit misschien wel het meest duurzame gebouw is van Den Bosch. Het ontwerp is gemaakt in overeenstemming met de uitgangspunten van de The Natural Step. Een stap voor stap aanpak van vier spelregels voor duurzame ontwikkeling en een integrale ontwerpaanpak. De aanpak is op iedere schaalgrootte te gebruiken en werkt nog steeds over 30 jaar. Het gaat hierbij om de kwaliteit van leven die past bij de grenzen van onze planeet. En in dit geval dus specifiek bij Den Bosch.

De architectuur van de woongebouwen is ingetogen maar uitgesproken: de gevels met grote glasvlakken geven openheid en transparantie en laten zonlicht maximaal binnen. Over vier lagen zijn vijf verschillende woningtypes gerealiseerd met een hoog comfort, alle voorzien van een niet geïsoleerde serre die de warmtevraag vermindert. Het retentiedak met royale luifels is afgedekt met vegetatie. De collectieve ruimte op de begane grond is gekoppeld aan het centrale trappenhuis. Dit komt uit op het dakterras met pluktuin, een pergola met pv-panelen. Er is gekozen voor terughoudend kleurgebruik door zoveel mogelijk materialen in hun oorspronkelijke kleur toe te passen. De woongebouwen zijn klimaatadaptief en duurzaam. De woongebouwen zijn industrieel, flexibel en demontabel gebouwd. Het bouwsysteem is een volledig prefab, zowel qua constructie als gevelelementen Met een goede bouwkundige schil en eenvoudige, collectieve installaties wordt het zelfs zeer comfortabel wonen met een laag energieverbruik. Met name de verwarming en koeling heeft een extreem laag energieverbruik, waardoor de energieprestatie voor een langere periode te garanderen is. Flat rate afrekenen dat we hier toepassen houdt in dit geval in dat de huurder een vast bedrag voor verwarming per m2 betaalt, eigenlijk het bedrag dat hoort bij het verbruik in kWh. Dit is aantrekkelijk, want de kosten zijn zeer laag en erg voorspelbaar (€0,15 per maand/m2), voor beide partijen. Voor de levering van warmte door een verhuurder (corporatie) zijn geen aparte leveringsovereenkomsten meer nodig met huurders. In plaats daarvan spreekt de verhuurder met huurders af dat de levering van warmte onderdeel wordt van de servicekosten.