Floating Office Rotterdam

Als grootste drijvende kantoor ter wereld, opgetrokken uit (duurzaam geproduceerd) hout, vormt Floating Office Rotterdam het visitekaartje van het Global Center on Adaption (GCA), een door de VN opgerichte organisatie om de aanpassing aan klimaatverandering te versnellen. Het project, onderdeel van de herontwikkeling van de Rijnhaven tot een nieuw stuk stad, is in elf maanden ontwikkeld door Red Company en ontworpen door Powerhouse Company; deze bedrijven zijn ook in het pand gevestigd. Het bestaat uit vijftien geschakelde betonnen drijfbakken waarop een houten prefab draagconstructie van liggers en kolommen in elkaar is geschroefd, voorzien van verdiepingshoge ramen. Het uitzicht over het water is prachtig, het gevelbeeld en het interieur worden niet als bijzonder ervaren. De balkons, die naar boven toe steeds iets verder uitkragen, zoals bij een pagode, dubbelen als zonwering. Op het zuidelijke dakdeel liggen zonnepanelen, op het noordelijke groeien plantjes. Er wordt gekoeld met behulp van warmte/koude-opslag, met water uit de haven; netto produceert het gebouw energie. De jury vindt dat de makers veel voor elkaar hebben gekregen in korte tijd, inclusief een BREAAM Outstanding certificering. Technisch zit het gebouw slim in elkaar; het is flexibel indeelbaar, demontabel, verplaatsbaar en vakkundig afgewerkt. Dat het project de noodzaak om ons aan te passen aan de stijgende zeespiegel aankaart is goed, maar de vorm van het gebouw ondersteunt die boodschap volgens de jury beperkt. Floating Office Rotterdam is zeer stimulerend in de beweging waar het voor staat, maar inspireert minder als kantooromgeving.

De Floating Office Rotterdam (FOR) behoort tot een pionier binnen de grotere vernieuwing van de Rijnhaven, voorheen een van de drukste Rotterdamse havens. FOR is een uniek drijvend kantoorgebouw dat het startsein heeft gegeven aan grootschalig drijvend bouwen in Rotterdam. Het maakt onderdeel uit van een groot plan van de gemeente om de Rijnhaven te vergroenen middels grote drijvende parken. De haven behoort tot de eerste generatie bekkens in Rotterdam waarbij kades te hoog waren om het contact van haar bewoners en het water te garanderen. Daarom is bouwen van drijvende publieke ruimtes essentieel om die relatie weer te herstellen. FOR is binnen deze ontwikkeling de pilot voor drijftechnieken én een voorbeeld in duurzame technologie en circulair bouwen. De Floating Office Rotterdam weerspiegelt de missie van haar belangrijkste gebruiker, het Global Center on Adaptation (GCA) en huisvest het hoofdkantoor van dit wereldwijde top kenniscentrum dat onderzoek doet naar manieren hoe steden zich kunnen wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Het uitzonderlijk klimaatbestendig ontwerp is volledig milieuvriendelijk en herbruikbaar. Daarnaast is het gebouw energie positief, CO2-negatief en als het waterpeil stijgt door klimaatverandering, blijft het drijven. In het kielwater van de verloren havenindustrie beschikt het kantoorgebouw ook over openbare voorzieningen, zoals een restaurant en een groot buitenterras met een drijvend zwembad in de Maas als bijzondere toevoeging. Hierdoor is het ontwerp een icoon die in de praktijk laat zien hoe de Rijnhaven de transitie kan maken van industriehaven naar leefbare stadshaven. Bij het ontwerp van FOR heeft het welzijn van de gebruikers prioriteit gekregen. Grote kamerhoge ramen bieden een prachtig uitzicht en de balkons op de verdiepingen geven direct toegang naar buiten. Omgeven door water wordt er tijdens een werkdag genoten van het geweldige uitzicht en ontspannen op het dek. Het GCA moet doeltreffend te werk gaan om bijdrage te leveren aan een leefbare en veilige toekomst. Daarom is een comfortabele en rustige werkomgeving van groot belang. Studies tonen aan dat interieurs met veel houten oppervlakken stress verminderen en de concentratie verbeteren, waardoor de natuurlijke warmte en rust van het hout binnen zichtbaar is gelaten. Zo is FOR van buiten een icoon, maar weer of geen weer; binnen is het een oase van rust in de almaar ontwikkelende Rijnhaven.

Het ontwerp van de Floating Office Rotterdam (FOR) is ontstaan vanuit het principe dat het gebouw zowel fysiek als, in haar rol als representatieve hoofdkantoor van het GCA, in evenwicht moet zijn. Allereerst zorgt het symmetrisch ontwerp voor een vastberaden elegantie, maar ook fysiek voor het efficiënt verdelen van het gewicht over het water. Het evenwicht is ook gezocht in de combinatie van materialen en energiesystemen. Zo is het gebouw opgetrokken uit hout dat vanwege het lichte gewicht geschikt is voor het drijven en als CO2-opslag de ecologische voetafdruk drastisch vermindert. Deze constructie staat op een drijflichaam bestaande uit 15 met trekkabels voorgespannen betonnen bakken. Het beton levert op haar beurt een aanzienlijke bijdrage aan de klimaathuishouding van FOR vanwege in het werk gestorte vloeistofleidingen die de temperatuur van het havenwater opnemen om als koel- en warmtebron in te zetten voor het binnenklimaat. Daarnaast zorgt dit type fundering voor volledige vrijheid bij de keuze van een stramien. Dit heeft als gevolg dat er een ideale maat is gevonden in een vierkant stramien van 6x6 meter. Daardoor is de houtstructuur efficiënt in materiaalgebruik en bestaat deze uit een modulair bouwsysteem van CLT-vloeren en wanden en gelamineerde kolommen en balken die middels droge verbindingen eenvoudig gedemonteerd en hergebruikt kunnen worden. Het riante stramien vergroot daarnaast de flexibiliteit om vormen van gebruik te huisvesten en ook om toekomstige veranderingen in gebruik mogelijk te maken. Samen met 870m2 aan PV panelen op het zuidelijke dakvlak wekt FOR jaarlijks meer stroom op dan de eigen vraag en levert het stroom aan de stad. Dit maakt dat het gebouw bestaat uit een evenwichtige combinatie van onderdelen - drijflichaam als warmtebron, hout als hoofdmateriaal en dak als elektriciteitsbron - die vanuit hun eigenschappen zodanig op elkaar zijn afgestemd, dat het geheel optimaal, adaptief en duurzaam functioneert. De uiteindelijk waarde van het Floating Office Rotterdam is dat al het bovengenoemde is samengebracht in een elegant, tijdloos en comfortabel ontwerp waar de gebruiker centraal staat. De 6x3m grote ramen zorgen rondom voor onbelemmerd uitzicht over de Rijnhaven en de door balkons omgeven kantoorverdiepingen zorgen ervoor dat men er ook in de buitenlucht van kan genieten. Op het riante dek is publieke ruimte aanwezig gekoppeld aan een restaurant en bovenin leven vogels en insecten van 900m2 aan groen dak.