OV Terminal Breda

Met dit monumentale bouwwerk is de toon voor de verdere (her)ontwikkeling van het stationsgebied gezet. De jury is diep onder de indruk van het gigantische gebouw, dat voelt als een stadje. De toevoeging van woningen, die als ‘poten’ op de voorpleinen landen en de overgang van het station naar de omringende buurt bewerkstelligen, vindt de jury een vondst, evenals de enorme vensters waardoor je op de perrons kijkt, en de spectaculaire parkeergarage op het dak

De Openbaar Vervoer Terminal in Breda is duidelijk herkenbaar als station. Het complex fungeert als baken in Breda en verrijkt de identiteit van de stad. Het complex geeft voor aankomende reizigers vorm aan de entree tot de stad Breda. Maar de OV Terminal is veel meer dan een station. Het is een makkelijk toegankelijke ontmoetingsplek en een op en top stedelijk gebouw. Bovendien is de OV Terminal de motor van een omvangrijke transformatie van het oude stationsgebied naar een aantrekkelijk nieuw stadsdeel. Naast een OV-knooppunt biedt de terminal een programmatische mix van kantoren, woningen, horeca, detailhandel, kunst en cultuur. Hierdoor is een divers en aangenaam reis- en verblijfsklimaat ontstaan: een volwaardige entree tot de stad Breda en een stedelijke ontmoetingsplek voor bus- en treinreizigers, werknemers, bezoekers en bewoners. De OV Terminal Breda is ontworpen als een perfect passend onderdeel van en voor de stad Breda: karaktervol en hecht verwoven met de omliggende bebouwing. Het complex verbindt twee voorheen gescheiden stadsdelen aan weerszijden van het spoor met elkaar: het historische stadscentrum in het zuiden en de wijk Belcrum in het noorden. De wijk Belcrum is niet langer gelegen aan de achterkant van het station maar aan één van de voorkanten. De wijk profiteert volop van het nieuwe station en de directe verbinding met de (oude) stad. Na oplevering nestelde Belcum zich in de top tien van de meest dynamische woningmarkten van Nederland. De creatie van een gezonde en sociaal veilige leefomgeving in en voor de stad Breda was een belangrijk uitgangspunt binnen het ontwerp. Woningen en publieke openbare pleinen zijn als onderdeel van het plan ontworpen en bewerkstelligen de overgang met de (binnen)stedelijke bebouwing van de stad en dragen bij aan de levendigheid van het stationskwartier. Binnen het plan is veel aandacht uitgegaan naar de toevoeging van hoogwaardig groen en openbare verblijfsruimte. Zij zijn integraal onderdeel van de stedelijke openbare ruimte en hebben zodoende waarde voor het station en de stad. Het nieuwe complex is geen UFO die overal had kunnen landen. Het is ontworpen als een perfect passend onderdeel van en voor de stad Breda. Vanwege de grote stedelijke betekenis en het publieke karakter van het openbaar vervoer, heeft Koen van Velsen architecten de OV Terminal niet opgevat als een multifunctioneel complex met daarin een vervoersknoop maar als een publiek gebouw bestemd voor reizigers en de stad.

De OV Terminal in Breda stelt de diverse gebruikers – de reizigers in het bijzonder – centraal. Dit heeft geresulteerd in heldere, en toegankelijke ruimten met een aangename sfeer, gepaste allure, groot comfort en een optimale beleving. Hierin is een vanzelfsprekende ordening van functies aangebracht. Dit zorgt dat het forse volume als één samenhangend geheel wordt ervaren. De heldere ordening en subtiele verscheidenheid door middel van ruimte, vorm, materialisatie en detail maakt de vindbaarheid en herkenbaarheid van de verschillende functies in het gebouw eenvoudig. Dit zorgt dat reizigers en andere bezoekers zich makkelijk kunnen oriënteren. Ondanks de grote schaal komt de terminal vriendelijk en gastvrij over. Binnen brengen verrassende vides, openingen en doorzichten het daglicht tot diep in het gebouw. De zichtlijnen en het contact tussen binnen en buiten maken het gebouw overzichtelijk en dragen bij aan een gebouw dat nadrukkelijk onderdeel uitmaakt van de omgeving. Ook draagt het bij aan de goede sociale veiligheid in en om het complex. Vindingrijke oplossingen in het ontwerp maken de OV Terminal uniek voor Breda en opzienbarend veelzijdig. Alle verschillende modaliteiten van (openbaar) vervoer zijn samengebracht in één helder, samenhangend complex. Gekozen is voor een stapeling van het programma. De 750 auto parkeerplaatsen voor reizigers, kantoormedewerkers en bewoners zijn gesitueerd boven de treinsporen op het dak van het complex. Deze oplossing is vanwege het dubbel grondgebruik effectief. Daarbij wordt de aansluiting van het getransformeerde stationsgebied op de stad niet gevormd door de sociaal onveilige barriere die parkeerterreinen in de stad vaak vormen. In Breda wordt de overgang tussen de OV Terminal en de stad bewerkstelligt door een levendige mix van wonen, werken en pleinen in een aansprekende architectuur als voortzetting van de korrel van de stad. Het complex heeft een unieke architectonische signatuur. Deze schuilt onder meer in de materialisatie en detaillering. De bakstenen gevels en natuursteen wandafwerkingen vertellen letterlijk de (plan)geschiedenis van het ontwerp. Oorspronkelijk geplande gevelopeningen zijn daarbij gemarkeerd met afwijkend metselwerk of natuursteen. De diverse formaten, afwerkingen, glansgraden en patronen geven het gebouw een verhaal en daarmee een heel eigen identiteit en een plek in de geschiedenis van de stad.