Sluishuis

Met het Sluishuis heeft de Amsterdamse woonwijk IJburg meer dan 423 nieuwe (koop en huur)woningen en een spectaculaire entree gekregen. Het woonblok, dat ook een sportschool en restaurant omvat, is door Barcode en BIG ontworpen rond een intiem binnenplein dat opent naar het water. Aluminium gevels weerkaatsen het licht, glazen balkons dragen bij aan een levendig beeld dat nog versterkt zal worden door de komst van 26 woonboten aan de steigers. Het plein biedt ook een zwemplek voor de buurt. De jury ziet dat dit een even gedurfd als logistiek ingewikkeld plan was, om pal aan het water een gebouw met een enorme uitkraging te bouwen. Aan de zuidkant loopt het gebouw trapsgewijs omhoog, en zijn ruime terraswoningen gemaakt waarlangs een lange trappartij naar het publieke dak leidt. Daarop liggen zonnepanelen, de omloop is ingericht met groen en zitbankjes, vanwaar je prachtig uitzicht hebt over het water. De jury vindt dat opdrachtgever en architecten ‘echt iets voor elkaar hebben gekregen’. Met zijn expressieve vorm geeft het gebouw smoel aan IJburg, waarbij de kwaliteit van het water en het uitzicht ten volle zijn benut. De appartementen zijn aangenaam licht, de ruimtelijke beleving van het gebouw, met donkere gangen, vindt de jury minder overtuigend. De steile betonnen trap naar het dak oogt weinig uitnodigend, het dak zelf biedt beperkte verblijfskwaliteit; daar had nog meer in gezeten, denkt de jury. Maar als icoon staat het Sluishuis.

Het Sluishuis is een vernieuwende adaptatie van de traditionele binnenstedelijke hof-typologie. Door richting het water een hoek van het blok op te tillen, ontstaat een binnenhof dat in verbinding staat met het omliggende water en een weids uitzicht biedt over het IJmeer. Richting de buurt op het Steigereiland loopt het blok getrapt naar beneden, waardoor royale terrassen ontstaan en het gebouw een prettige schaal en maat heeft. Door de gebouwvorm waarbij het bouwblok is ingesneden aan twee kanten ontstaat een dynamisch gebouw dat er vanuit alle perspectieven totaal anders uit ziet. Daarnaast zorgt dit ervoor dat alle appartementen uitzicht en een optimale daglichttoetreding hebben. Met haar iconische architectuur, publieke wandelroutes en hoogwaardige ruimtes waar bewoners en bezoekers elkaar kunnen ontmoeten, is het Sluishuis een nieuwe schakel die Amsterdam IJburg verbindt met de stad. Bewoners en bezoekers kunnen gebruik maken van de binnenhof, de steigerpromenade rondom het gebouw, en de openbare looproute naar de top van het Sluishuis. De ligging van het gebouw in het water zorgt voor een verrassende dynamiek in de wijk. De verschillende publieke routes van het gebouw nodigen uit om gebruik van te maken door bewoners, de buurt en de stad. Door de sterke identiteit van het project is dit effect op alle niveaus merkbaar. Mensen omarmen de karakteristieke vorm van het gebouw en gebruiken deze op creatieve en verrassende manieren waardoor een landmark met meerwaarde voor de stad ontstaat. Dit zie je dan ook aan de mensen die op een zomerse dag komen zwemmen, een rondje hardlopen over de steigers, of ’s avonds een glas wijn drinken op het dak met uitzicht over het IJ. Het Sluishuis bouwt daarmee verder aan de identiteit van Amsterdam waarin wonen met het water centraal staat. “Met iconische architectuur en nieuwe woontypologieën, kwalitatief hoogstaande buitenruimtes en adembenemende uitzichten op het IJmeer, vormt Sluishuis een nieuwe landmark voor IJburg en Amsterdam.”

Sluishuis bestaat uit 442 energieneutrale koop- en huurappartementen en een programma met woonbootkavels, aanlegsteigers voor plezierboten, horeca, commerciële ruimtes en een volledig geïntegreerd waterlandschap met een reeks van eilanden voor recreatie, watersport, fauna en flora en zelfs energieopwekking. Daarnaast is er op de begane grond ruimte voor een restaurant met een royaal terras. Het project is voor een groot deel publiek toegankelijk. De appartementen zijn gevarieerd qua typologie en werden ontworpen voor verschillende doelgroepen, inkomensniveaus en leeftijdscategorieën. Naast compacte stadsstudio’s en watersportappartementen heeft Sluishuis duplex penthouses met zowel een relatie met de binnenhaven als uitzicht over het IJ-meer. Aan het getrapte deel bevinden zich appartementen met ruime houten dakterrassen op de zon met uitzicht over IJburg. Extra bijzonder zijn de appartementen aan de onderkant van de uitkraging, met prachtig uitzicht over het IJ én direct op het water. Sluishuis is erop gericht om de sociale verbinding tussen bewoners en bezoekers te stimuleren en versterken. Door de verspringende balkons en dakterrassen ontstaan verrassende zichtrelaties en uitwisselingen. De appartement types zijn gemengd door het gebouw. De publieke route over het dak, maar ook de kinderspeelplaats in de binnenhaven, het steigerlandschap en de positionering van de houten dakterrassen stimuleren spontante ontmoetingen. Het gevelontwerp versterkt de dialoog van het gebouw met zijn omgeving. Vanaf het water refereert de gevel aan een scheepsboeg. De balkons versterken de vorm van het gebouw door het afwisselende ritme. De aluminium gevel reflecteert het water en zorgt voor een spectaculair effect van schaduw en licht wanneer je Ijburg binnenkomt. Aan de Ijburgzijde bestaat de getrapte gevel juist uit hout en groen. Hier is gekozen voor een natuurlijke uitstraling bij de entree van het gebouw. Dit zorgt voor een prettig en benaderbaar gebouw voor de bezoeker en bewoner. Sluishuis is een vertaling van hoge ambities op het gebied van ecologie, groen en energieprestaties. Er is veel aandacht besteed aan de integratie van groen in het landschap en het gebouw zelf. Uitgangspunt daarbij is dat de lokale natuur wordt versterkt; bijvoorbeeld door het gebruik van lokale plantensoorten en de aanleg van een vogelbroedeiland in het water. Het geheel levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de ecologie aan het Ijmeer.