Sportcampus Zuiderpark

Midden in het Haagse Zuiderpark, op de plek van het voormalige ADO-voetbalstadion, is een gebouw als een reusachtige ufo geland. Dit is de sportcampus Zuiderpark, waar (hogeschool)onderwijs op het gebied van sport gecombineerd wordt met topsport. Met zijn goudkleurige gevels van gepolijst roestvrij staal is dit gebouw een icoon pur sang, dat door de reflecterende eigenschap van het materiaal – afhankelijk van de lichtval verandert het van kleur en weerspiegelt het de lucht en bomen – wonderwel in zijn omgeving past. FaulknerBrowns Architects heeft alle functies ondergebracht onder een enorm rond dak, dat schuin afloopt richting de voorhof die zich naar het park opent. Binnen de cirkelvormige contour van het gebouw zijn de kantoren, onderwijsruimtes, sporthallen en kleedkamers systematisch geordend in een orthogonale plattegrond. Het dak is deels begroeid met sedum, en deels benut voor plaatsing van zonnepanelen, De jury is onder de indruk van het krachtige gevelbeeld, de aansluiting van het gebouw op het park en de aandacht voor duurzaamheid; dankzij de zonnepanelen, een warmtepomp en wko-installatie is het gebouw energieneutraal. Het interieur vindt de jury niet op elk punt geslaagd. De inpandige gangen maken het lastig om je te oriënteren in het gebouw. In de afwerking wordt de eigenzinnige, poëtische kwaliteit van het exterieur gemist. Bovenal ziet de jury de grote betekenis van dit project voor de (achterstands-)wijk waarin het ligt. Sport is bij uitstek een manier om mensen te stimuleren en met elkaar te verbinden; dit is een gebouw dat daartoe uitnodigt.

Sportcampus Zuiderpark is veel meer dan een expertisecentrum voor sport en beweging. De integratie van publiek toegankelijke ruimten voor onderwijs en recreatiesport heeft een omgeving gecreëerd, die het belang van sport voor de gezondheid en het welzijn van iedereen viert en promoot. In het hart van de stad biedt de sportcampus ruimte voor het organiseren van diverse internationale sportevenementen, alsook inspiratie en motivatie aan mensen van alle generaties om deel te nemen aan nieuwe activiteiten in het voetspoor van atleten. Ons ontwerp is een interpretatie van de opdracht voor de creatie van een iconisch gebouw dat de principes van 'beweging en activiteit' symboliseert. Aan de buitenkant wordt dit uitgedrukt door de vloeiende uitstraling van het gebouw. Het bovenste deel van de gevel heeft de vorm van een metalen 'lint' dat versmalt en draait om de beglazing van het gebouw te onthullen. Het dynamische lint is gebouwd met gepolijst roestvrij staal dat van kleur verandert door verschillen in het zonlicht en wolkenpatronen. Het lint reflecteert de natuurlijke omgeving. Omdat het Zuiderpark een "nationaal monument" is, is het gebouw zo ontworpen om het unieke karakter van zijn historische omgeving aan te vullen en te behouden. Het gebogen ontwerp creëert de perceptie dat de randen van het gebouw zich in de verte terugtrekken, waardoor de visuele schaal wordt geminimaliseerd. De grootste binnenruimten - hoofdzakelijk de zones voor sport - liggen aan de achterzijde van het gebouw, waardoor de hoogte aan de voorkant, met de meeste onderwijsruimten, aanzienlijk is verminderd. De hoge achtergevel is zo geplaatst dat deze direct reageert op de stedelijke context, terwijl de menselijke maat van de voorgevel in wisselwerking staat met het openbare park. Een geanimeerde binnenplaats fungeert hier als een uitbreiding van het park, waardoor een fysieke verbinding ontstaat tussen de campus en de belangrijkste aanlooproutes. “Met Sportcampus Zuiderpark hebben we een iconisch gebouw in de stad. Onze groene long, het Zuiderpark, heeft een nieuw hart.” Rabin Baldewsingh, wethouder van Sportzaken

De sportcampus van 33.000 m2 herbergt gespecialiseerde faciliteiten voor gymnastiek en strand-sporten, een toeschouwersarena, multifunctionele sporthallen, een dojo en een verscheidenheid aan sportwetenschappelijke en educatieve ruimtes. Overdag worden de sportfaciliteiten gebruikt voor onderwijs door de Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan, en voor prestatietraining door verschillende topsportverenigingen. 's Avonds en in het weekend worden de faciliteiten beschikbaar gesteld aan iedereen die deel wil nemen aan een van de vele mogelijke activiteiten. Een van de onderscheidende faciliteiten die de sportcampus biedt, is de strandsporthal met zes beachvolleybalvelden of twee strandvoetbalvelden. Een speciaal geconfigureerd vernevelingssysteem houdt het zand op het ideale vochtniveau om de voortstuwing van stofdeeltjes in de binnenruimte te voorkomen. Deze faciliteit voor topsport is de permanente trainingslocatie voor het Nederlandse en het Haagse Beachvolleybalteam: twee van de vele sportclubs en organisaties die hun basis op de campus gevestigd hebben. De gemeente Den Haag heeft de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Dit vormde de basis voor de vraag van de opdrachtgever naar een duurzame campus. Het gebouw is zo compact mogelijk ontworpen, maar biedt toch de nodige ruimte voor het scala aan sport- en onderwijsfaciliteiten. In combinatie met een goed geïsoleerde ‘huid’ wordt energieverlies tot een minimum beperkt. Het dak van 20.000 m² is bedekt met meer dan 15.000 m² warmteregulerend groen sedum, fotovoltaïsche zonnepanelen om energie te genereren en zonnecollectoren voor de productie van warm water voor de douches. De energie gegenereerd door het dak wordt aangevuld door een verwarmings- en koelsysteem voor grondwater door gebruik van twee putten die op verschillende dieptes zijn uitgegraven. In de zomer, wanneer er vraag is naar koeling, wordt het grondwater van de ondiepere 'koude' waterput opgepompt en via een warmtewisselaar vervoerd om het gebouw te koelen. Door deze energieoverdracht wordt het water opgewarmd en teruggevoerd naar de diepere 'warmwaterput'. In de winter is het systeem omgekeerd.