Identiteit & Icoonwaarde
Office Winhov en Gottlieb Paludan Architects
Stadsarchief Delft
In het Stadsarchief Delft wordt de geschiedenis van de stad bewaard en ontsloten. In april 2014 won de ontwerpcombinatie Office Winhov - Gottlieb Paludan Architects de Europese aanbesteding voor de nieuwbouw van het archief. Het nieuwe onderkomen omvat diverse depots, kantoren, werkruimtes en een publiek toegankelijke studiezaal.
Toelichting categorie
Het Stadsarchief Delft was voorheen gevestigd op de Oude Delft in het centrum van de stad, maar groeide daar de afgelopen jaren uit; een nieuw archiefgebouw was nodig. Door de grotere capaciteit van de nieuwbouw kunnen ook de archieven van andere gemeenten hier worden gehuisvest. Voorheen werden deze elders ondergebracht. Stadsarchief Delft beheert de archieven van Delft en de partnergemeenten Rijswijk, Pijnacker-Nootdorp en Midden-Delfland. Met dit nieuwe archiefgebouw is het Stadsarchief Delft klaar voor de 21ste eeuw en in staat het erfgoed van de stad en haar omgeving op een professionele manier te beheren.
De gekozen locatie voor het nieuwe gebouw is uitermate historisch; in de Harnaschpolder zijn bij archeologische opgravingen de oudste aanwijzingen van menselijke bewoning in de Delftse regio aangetroffen. Rond 3600 voor Christus werd hier de eerste nederzetting gebouw. 5.500 jaar later werd het archief hier gebouwd. Tot de topstukken van de collectie behoort onder meer het gerechtelijk vonnis van Balthasar Gerards, de moordenaar van Willem van Oranje. Ook de geboorteaktes van Johannes Vermeer en Anthony van Leeuwenhoeck liggen veilig in de kluis.
Door de toegenomen capaciteit kan het archief een regionale functie gaan vervullen. Het nieuwe gebouw voor het Stadsarchief Delft is een icoon voor de geschiedenis van Delft en omgeving.
Toelichting ontwerp
Op de grens tussen Delft en Den Hoorn staat het nieuwe gebouw voor het Stadsarchief Delft. Het vormt de afsluitende kop van het park dat de locatie, de Harnaschpolder, verbindt met de binnenstad van Delft.
Het gebouw is compact van opzet. Op de begane grond bevinden zich de studiezalen, de werkruimten en de kantoren. De studiezalen liggen over de volle breedte van het gebouw en vormen de entree. Op de verdiepingen bevinden zich de depots; daar staan de kasten waarin de archieven, prenten, boeken en negatieven zijn ondergebracht. Door de depots van de grond te tillen, wordt de collectie beschermd tegen waterschade in het geval van een stormvloed of hevige regenval. De efficiënte indeling van de plattegrond zorgt voor een flexibel gebruik en ondersteunt daarmee de duurzaamheid van het gebouw. In het ontwerp is de mogelijkheid opgenomen het archiefgebouw aan de achterzijde uit te breiden.
Op de begane grond steekt een voorbouw uit het Stadsarchief. Door de asymmetrische plaatsing richt ze het gebouw op het park aan de overzijde van de weg. De lichte betonnen plint refereert aan het witte stucwerk dat vele voorname, publieke gebouwen uit de historische binnenstad siert. De gevel daarboven wordt geleed door zes horizontale beton banden waar repetitieve metselpatronen tussen zijn geplaatst. Baksteen is altijd een belangrijk bouwmateriaal geweest voor de stad Delft. Het reliëfrijke metselwerk van de gevel refereert aan het werk van de Delftse kunstenaar Jan Schoonhoven. Tevens kan het worden gezien als een hommage aan boekenkasten waar boeken van verschillend formaat in staan. De gevel straalt een robuuste tijdloosheid uit die uitdrukking geeft aan de belangrijkste functie van het gebouw; het bewaren van het archief.