Bedrijventerreinen: energiepositief voor 2050

De energietransitie staat hoog op de agenda: de overheid wil dat we in 2050 allemaal zijn overgestapt op duurzame energie, zonder CO2-uitstoot. Dat betekent dat we daar nu toch echt aan moeten beginnen. Bedrijventerreinen verbruiken veel energie en zijn daarom belangrijke spelers in deze transitie. Over de technische mogelijkheden is al veel bekend, maar wat nog ontbreekt is een visie op hoe een energiepositief bedrijventerrein er over tien jaar uit kan zien. Een andere ‘missing link’ is de koppeling van deze verduurzaming aan meer ruimtelijke kwaliteit. Want als je dan toch gaat sleutelen aan bedrijventerreinen, doe het dan zo dat je ook meteen een aantrekkelijkere omgeving creëert voor werknemers en bezoekers.

In april 2019 hebben vier multidiscipli­naire ontwerpteams hun tanden in die opgave gezet tijdens een intensieve workshopweek op bedrijven­terrein Hoorn80.

Op uitnodiging van BNA Onderzoek werkten vier teams onder de leiding van de BNA-bureaus Adriaan Jurriëns architecten, Buro Moon, Script Architecture en Strikwerda van den Heuvel architecten een week lang aan de vertaalslag van relevante informatie naar concrete plannen. De architecten werden daarbij ondersteund door landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen en waterexperts.

De ontwerpteams werden aan de ene kant gevoed met lezingen van verschillende experts, aan de andere kant kregen ze ook feedback van de ondernemers op het terrein. De energietransitie is namelijk een enorme opgave voor zowel bedrijven als parkmanagement, die vraagt om het stapelen van oplossingen en om een goede onderlinge af­stemming. De teams onderzochten ondertussen hoe de nodige energiemaatregelen gekoppeld kunnen worden aan een aangenamer verblijfsklimaat en het beter functioneren van het terrein als geheel.

Aanpak vanuit collectieve kracht

De toekomstschetsen die uit de werkweek zijn voortgekomen, beschrijven welke nieuwe vormen van energie gebruikt zouden kunnen worden, hoe dat eruitziet, en welke verbeteringen dit oplevert voor de publieke ruimte en de verbindingen met de omgeving. Hoorn80 is gebruikt als voorbeeld, omdat hier nu al meters worden gemaakt met de energietransitie. Maar de duurzame plannen die voor dit terrein zijn gemaakt, zijn ook bedoeld om andere bedrijventerreinen te inspireren.

Alle ontwerpvoorstellen zijn anders, maar er is ook een grote gemene deler: dat is de collectieve aanpak. Samenwerken aan een duurzamere toekomst in plaatselijke of regionale energiecoöperaties komt in alle plannen voor, en wordt ook door de experts die bij deze studie waren betrokken, genoemd als een sleutel tot succes.

De studie krijgt in het najaar doorwerking: Bedrijventerrein Hoorn80 wil samen met de betrokken ontwerpers nadenken over een integrale energievisie voor het terrein.

De studie was een gezamenlijk initiatief van BNA Onderzoek, Kortman duurzame gebiedsontwikkeling, gemeente Hoorn, Parkmanagement Hoorn, werd mede gefinancierd door de provincie Noord-Holland, Atelier X (ministerie van BZK) en de Hoornse Ondernemers Compagnie, en werd mede mogelijk gemaakt door Schneider Electric, Deen Supermarkten en MOOI Noord-Holland.