BNA presenteert standpunt aanbesteden voor EU commissie

De Europese Commissie zit niet stil. Zij bezint zich op beleid om de aanbestedingspraktijk verder te verbeteren. De focus ligt daarbij op het bevorderen van innovatie, duurzaamheid, sociale doelen en de toegankelijkheid van overheidsopdrachten voor het MKB. Om beter zicht te krijgen op de knelpunten in de praktijk organiseert zij werkbezoeken naar de lidstaten. Op 27 juni werd daarbij ook Nederland aangedaan. De BNA greep de kans om samen met MKB Nederland haar standpunt over aanbesteden in Nederland bondig toe te lichten voor een afvaardiging van de DG Interne Markt van de Europese Commissie.

Dialoog
De BNA staat op zich positief tegenover het idee achter de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Één open Europese markt, gelijke kansen en een level playing field, zijn beloftes waar je als branche niet tegen kunt zijn. Echter, het verzilveren van die beloftes levert problemen op. De BNA is ook positief dat we in Nederland een continue dialoog voeren om de publieke inkoopfunctie te professionaliseren en praktische oplossingen te formuleren voor knelpunten. De Gids Proportionaliteit en het nieuwe Programma Beter Aanbesteden van EZK zijn tastbare resultaten. Echter, de aanbestedingscultuur ombuigen vergt een lange adem. Veranderingen verlopen traag, terwijl bekende hardnekkige misstanden nog steeds dagelijkse kost zijn voor inschrijvers.

Risicomijdend gedrag
Veel architecten vinden dat de eerder genoemde gelijke kansen niet eerlijk verdeeld worden bij aanbesteden. Volgens recent onderzoek van de BNA mijdt grofweg de helft van de architecten aanbestedingen omdat de eisen te rigide zijn, de deelnamekosten te hoog zijn en de winkans marginaal is. Ze zien geen verdienmodel in overheidsaanbestedingen. Dat wordt vooral veroorzaakt door risicomijdend gedrag van publieke opdrachtgevers en hun obsessie met het beperken van initiële investeringskosten. “Als je een rigide kader voorschrijft voor wie en wat je zoekt, zul je eindigen met een partner en een oplossing die je al kent”, aldus Michel Geertse van de BNA. “en dat is lang niet altijd de beste partner of oplossing die in de markt beschikbaar is” Dat gedrag manifesteert zich in een aantal hardnekkige knelpunten:

1. Rigide deelnamevoorwaarden
2. Oplopende transactiekosten.
3. Prijs is dominant binnen gunningsmethodiek
4. Een wirwar van eenzijdige contractvoorwaarden

Begrip
De vertegenwoordigers van de EU commissie herkennen de aangedragen knelpunten. Die manifesteren zich ook bij andere branches en in andere lidstaten. Tegelijkertijd constateren zij dat de problemen niet veroorzaakt worden door de regels als zodanig. Het is prima mogelijk om een goede architectenselectie op te zetten binnen de huidige aanbestedingsregels. Meer regels zijn derhalve geen oplossing. Het gaat om een verandering van de aanbestedingscultuur en professionalisering van de inkoopfunctie. Dat kan het beste bewerkstelligt worden door een dialoog tussen markt en publieke opdrachtgevers te faciliteren en best practices uit te wisselen. Daar zal de EU op inzetten.