Circulair ontwerpen: kansen en knelpunten

Ervaringen architectenbureaus met circulaire projecten

Circulair ontwerpen en bouwen is belangrijk in een economie en maatschappij die meer en meer streeft naar volledige duurzaamheid en zero-waste. Sommige architectenbureaus geven aan weleens een project gedeeltelijk circulair te hebben uitgevoerd of te hebben deelgenomen aan een circulaire uitvraag. Hoe groter het bureau hoe groter de kans dat dit het geval is. Het gebrek aan duidelijke definities en normeringen vormen hierbij het belangrijkste knelpunt. Dat blijkt uit het BNA Verdiepingsonderzoek 2018.

Vraag opdrachtgevers
De circulaire uitvragen betroffen het vaakst een specificatie over het toepassen van secundair, hergebruikt materiaal, gevolgd door circulaire of duurzame installaties. Bureaus die nog nooit een circulair project hebben uitgevoerd geven aan dat dat komt doordat opdrachtgevers hier simpelweg niet om vragen.

Welke knelpunten heeft u ondervonden bij het uitvoeren van en/of inschrijven op een circulair project? Bron: Panteia / BNA Verdiepingsonderzoek 2018
Welke knelpunten heeft u ondervonden bij het uitvoeren van en/of inschrijven op een circulair project? Bron: Panteia / BNA Verdiepingsonderzoek 2018

Definities en normeringen
Bureaus ervaren regelmatig knelpunten. Het ontbreken van een duidelijke definitie van wat de opdrachtgever verstaat onder circulair en het gebrek aan een normering van materialen wordt het meest genoemd. Bureaus die geen knelpunten ervaren geven als reden dat er van te voren duidelijkheid bestond over wat de opdrachtgever verwachtte en verstond onder circulair bouwen.

Stimulering overheid
Het stimuleren van het gebruik van een materialenbank en het aanpassen van wet- en regelgeving wordt door bureaus het vaakst aangemerkt als manier waarop de overheid kan helpen te komen tot een circulaire bouw. Ook met haar fiscale, subsidie en aanbestedingsbeleid kan de overheid in de ogen van bureaus een positieve rol spelen om een circulaire economie te bevorderen.

Ondersteuning BNA
De helft van de bureaus vindt de door de BNA opgestelde circulaire ontwerpprincipes behulpzaam. Vooral omdat deze helpen bij het gesprek met opdrachtgevers over het belang van een circulaire aanpak. De BNA biedt bureaus ondersteuning middels het programma circulair ontwerpen en bouwen, bestaande uit cursussen en informatie en kennisnetwerken met collega-bureaus. Circulair bouwen en ontwerpkwaliteit zijn belangrijke speerpunten van de nationale Bouwagenda en de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie.