De urgentie wordt nog niet zo gevoeld onder architecten, meent Braspenning, terwijl de nieuwe Wet kwaliteitsborging het werk sterk beïnvloedt. Er is een kleine groep koplopers die er al alles van weet, bij de BNA wordt de kennisdeling erover ook geprogrammeerd. Die urgentie is er ook nog niet zo bij de andere bouwpartijen. Best begrijpelijk vindt ze, “de wereld is nu met heel andere dingen bezig.”
Terug naar de bouwheer
Annemiek Braspenning van het Rotterdamse bureau No Label is één van de architecten die meedoet aan Architect aan Zet, een 5 jaar durend initiatief van de gemeente Rotterdam. Het geeft vergunningsvrij bouwen en verbouwen een impuls voor laagrisico-projecten. De architect heeft de verantwoordelijkheid voor het totale project, tot en met oplevering. Architecten dienen ervoor gecertificeerd te zijn en kunnen voor de kwaliteitsborging werken met het Wkb-instrument KiK-tool.
Het is eigenlijk weer een beetje terug naar het principe van de bouwheer, meent Braspenning. “Het is zoals we altijd al werkten, maar de kleinere rol bij de uitvoering die we tegenwoordig vaak hebben, is met de Wkb straks verleden tijd. We moeten ervoor zorgen dat het opleverdossier klopt, dus eist de gemeente Rotterdam dat we aan tafel blijven tot het project is opgeleverd.”
Architect aan Zet in Rotterdam
De Wkb geldt tot 2 jaar na invoering voor projecten met een laag risico, zoals woningen, fietsbruggen, woonboten en bedrijfspanden van maximaal 2 verdiepingen; bouwwerken in gevolgklasse 1. Het zijn de laagrisico-projecten in Rotterdam die via Architect aan Zet al worden uitgevoerd conform de nieuwe regelgeving, zodat partijen met de andere werkwijze inclusief vereiste kwaliteitsborging ervaring kunnen opdoen.
Het project startte op 1 september en er wordt al druk gebeld door geïnteresseerden naar de deelnemende architecten, vertelt Annemiek. Een proef in 2015 verliep goed, daarom wordt het voor een periode van 5 jaar voortgezet. Aan Architect aan Zet zijn nu 16 architecten verbonden, op termijn worden meer architecten hiervoor gecertificeerd.
Verantwoordelijkheid reikt verder
Tot de start van de Wkb kijkt conform het 4-ogen principe met de architect altijd een vakgenoot mee voor de kwaliteit. Vanaf 2022, als de wet ingaat, moet dat een kwaliteitsborger zijn. Goed om dus nu al met de nieuwe wet ervaring op te doen meent Braspenning. Dat is ook meer dan zinvol omdat de verantwoordelijkheid van de architect verder reikt dan alleen te voldoen aan de Wkb, vertelt ze. “Die borgt dat het project aan het Bouwbesluit voldoet. Wij borgen ook de ruimtelijke kwaliteit, zo moeten we ook aantonen dat we voldoen aan het bestemmingsplan en de welstandeisen. Voor mij is het daarom meer dan logisch dat de architect bij Architect aan Zet de verantwoordelijkheid heeft voor het project.”
De architect was altijd al de spin in het web, stelt Braspenning, “wij zitten vaak als eerste aan tafel bij de opdrachtgever. De architect is bij uitstek degene die hem moet meenemen in het proces en moet informeren. Vaak kiezen we samen de overige adviseurs. Het is dus goed dat wij al kwaliteitsborgers in ons netwerk hebben. Met deze nieuwe ontwikkeling moeten wij voorop lopen én de juiste personen kennen.”
Meer focus, minder faalkosten
Ze is duidelijk over de kansen die Architect aan Zet – en indirect ook de Wkb - de architect biedt: “Het is heel interessant om mee te doen. Processen lopen anders, het werkt efficiënter en sneller. Je merkt door de verantwoordelijkheid dat je zelf beter toezicht houdt en anderen meer verantwoordelijkheid geeft. Je zorgt er samen voor dat het klopt; je wilt niet na afronding nog allerlei problemen moeten oplossen. Daardoor ben je meer gefocust en zijn er uiteindelijk minder faalkosten. Ik verwacht dat die effecten zich ook met de Wkb doorzetten.”
KiK-tool
Ongetwijfeld door haar inzet als voorloper in de markt werd Braspenning gevraagd voor de Raad van Toezicht van stichting KiK. Er zat nog geen architect in de raad vertelt ze, en ze meent dat het goed is dat alle stakeholders zijn vertegenwoordigd, want “het gaat ook over ons vak.”
KiK staat voor: KOMO instrument Kwaliteitsborging. Dit is het onafhankelijk instrument in lijn met KOMO en alle wet- en regelgeving in de bouw- en infrasector en private kwaliteitseisen. Alle bij de bouw betrokken partijen kunnen met KiK werken; het is geschikt voor alle gevolgklassen.
Gevraagd of ze al met de KiK-tool werkt vertelt Braspenning dat ze hem heeft gezien en in oktober mee start als de nieuwe versie live is. “In Architect aan Zet wordt hij gratis beschikbaar gesteld, zodat we de projecten er al mee kunnen doen en er een dossier ontstaat. Ik verwacht dat het een handige tool is die door alle bouwpartners kan worden gebruikt en waarin gemeenten kunnen meekijken in een gezamenlijk proces. De projecten van Architect aan Zet zijn ook te gebruiken voor de Wkb-proef vanwege dezelfde scope, dus er komen straks veel proefprojecten in Rotterdam!”
KiK-tool en BRIS
Binnen de KiK-tool verzorgt BRIS de softwarematige invulling, het platform van BRIS is er de motor in. Op dit platform kunnen de kwaliteitsborger en alle betrokken partijen samenwerken. Onder de motorkap is de KiK-tool aangesloten op BRIStoets, de webtool voor bouwplantoetsing. Iedereen die bij het bouwproces is betrokken kan met dit online systeem werken en informatie aanleveren die nodig is om te voldoen aan de eisen van KiK én de wetgever.
